با سلام

یکی از آزاردهنده­ترین عوامل به هنگام سخنرانی کردن و یا صحبت کردن در یک جمع، لرزش صداست.

زمانی که صدای ما شروع به لرزش می­کند علاوه بر احساس ناخوشایندی که به خودمان دست می­دهد افرادی که مخاطب ما هستند این لرزش صدا را به حساب اعتمادبه­نفس پایین ما قلمداد می­کنند و مخاطب گمان می­کند ما تسلط کافی را بر موضوع سخنرانی­مان نداریم.

لرزش صدا به هنگام سخنرانی این پیام را به مخاطب ما می­رساند که من در صحبت کردن مهارت کافی ندارم.

 در صورتی که ممکن است ما در کار خودمان فرد ماهری باشیم و ممکن است تسلط بسیاری بر موضوع خودمان داشته باشیم اما گاهی به دلیل فشار زیادی که استرس به ما وارد می­کند نمی­توانیم تسلط خومان را حفظ کنیم.

بهتر است جای واژه­ی استرس از کلمه­ی ترس استفاده کنیم.

تصور کنید که در یک صبح سرد زمستانی در دامنه­ ئی یک کوه پوشیده شده از برف در نهایت سکوت و آرامش  به همراه خانواده در حال نوشیدن یک قهوه­ی گرم هستید که یکدفعه صدای عجیبی به گوشتان می­رسد به قله­ ی کوه نگاه می­کنید متوجه می­شوید که یک بهمن مهیب و ترسناکی در حال وقوع است در آن لحظه چه واکنشی از خودتان نشان می­دهید؟
آیا به خوردن قهوه­ی گرم خود ادامه می­دهید و می­گویید وااای عجب بهمن باحالی؟

یا اینکه شروع به فرار کردن می­کنید؟

طبیعتا انتخاب شما در آن لحظه فرار است.

اما چرا فرار می­کنیم چون ترسیده­ایم. پس اون چیزی که باعث نجات­دادن جان ما شده، ترس بوده است.

از این مثال نتیجه می­گیریم که ترس در حالت طبیعی یکی از بزرگترین نعمت­های بزرگ الهی است.

ما اگر از آتش نمی­ترسیدیم ممکن بود تا بحال در اثر آتش­سوزی جان خود را از دست داده باشیم.

اگر از تصادف نمی­ترسیدیم یک روز که در حال عبور از خیابان بودیم اجازه می­دادیم که خودرویی با ما اصابت کند.

این ترس­ها بسیار واقعی و منطقی هستند و اگر نباشند ادامه دادن زندگی و بقا برای ما دشوار می­شود.

حالا سوال اینجاست زمانی که بدن ما در اثر ترس، از خودش واکنش نشان می­دهد چه علائمی از خودش بروز می­دهد؟

تپش قلب

لرزش بدن

بالا رفتن میزان تنفس

تشدید فعالیت سیستم تعریق

و…

تک­تک این علائم نشان­دهنده­ی قدرت بزرگ خداوند هستند چرا که زمانی که ما در اثر ترس واکنش فرار را از خودمان نشان می­دهیم بدن ما برای حفظ سلامت خودش این علائم را از خود نشان می­دهد تا به هنگام فرار بتواند عملکرد بهتری از خود نشان دهد.

بعنوان مثال میزان ضربان قلب بالا می­رود تا خون بیشتری پمپاژ شود تا از این  طریق اکسیژن بیشتری به اندام­های بدن برسد تا بتوانند هنگام فرار بهتر عمل کنند.

بدن شروع به عرق کردن می­کند تا دمای داخل بدن کاهش پیدا کند تا موقع فرار کردن بدن ما با افزایش دما روبه­رو نشود.

 اما یکسری از ترس­ها هستندکه غیرواقعی­اند و  زندگی کردن را برای ما سخت می­کنند مثلِ ترس از قضاوت دیگران، ترس از جمعیت و یا ترس از سخنرانی کردن، چرا که هنگام سخنرانی کردن هیچ شیر درنده­ای قرار نیست به ما حمله کند و یا جان ما در خطر نیست اما با این حال می­ترسیم.

جالب است بدانیم که مغز ما با تمام عملکرد خوبی که دارد  به هنگام قرار گرفتن درموقعیت ترس توانایی تشخیص این را نداردکه  بداند این احساس ترس ما واقعی است و یا غیرواقعی. به هرحال کار خودش را انجام می­دهد و بدن ما را برای  واکنش فرار آماده می­کند. به زبان ساده­تر، بدن ما هنگام ترس از سخنرانی، همان واکنش­ها و علائمی را از خود نشان می­دهد که هنگام فرار از بهمن نشان می­دهد.

یعنی بدن شروع به لرزش می­کند سیستم تعریق تشدید پیدا می­کند و میزان ضربان قلب ما افزایش پیدا می­کند هم­زمان با تمام این علائم صدای ما هم شروع به لرزیدن می­کند.

لرزش صدا در اثر ترس و استرس دو دلیل می­تواند داشته باشد:

1. بدن به هنگام نشان دادن واکنش فرار انرژی مضاعفی از خود آزاد می­کند، چون به هنگام سخنرانی کردن قرار نیست ما شروع به دویدن کنیم و فرار کنیم این انرژیِ مضاعف آزادشده از طریق لرزش بدن و لرزش تارهای صوتی شروع به تخلیه شدن می­کند.
2. تصور کنید که شما ورزشکار هستید و قرار است در یک مسابقه شرکت کنید روز مسابقه فرا می­رسد اما چون شما از قبل تمرین نداشته­اید توانایی مسابقه دادن را ندارید و بدن شما برای انجام مسابقه آمادگی لازم را ندارد در نتیجه ممکن است شما در مسابقه­ی خود با شکست مواجه شوید. تارهای صوتی ما هم به عنوان عضوی از بدن ما، برای نشان دادن توانایی­های خودشان به تمرین احتیاج دارند و نیاز است که از قبل تقویت شده باشند تا زمانی که به آن­ها احتیاج داریم بهترین عملکرد را از خودشان نشان دهند.

راهکار پیشگیری از لرزش صدا:

1.یکی از بهترین تمریناتی که باعث تقویت و استحکام تارهای صوتی ما می­شود تمرین فریاد زدن در طبیعت است. در شهری که زندگی می­کنیم یک مکان از طبیعت را مثلِ دریا، صحرا و یا کوه را انتخاب می­کنیم و در آن مکان به مدت دو دقیقه (هفته­ای دو مرتبه کافی ست)شروع می­کنیم به حالت فریاد زدن تکرار می­کنیم این تمرین باعث ارتعاش و تقویت تارهای صوتی شده، در نتیجه زمانی که ما در شرایط استرس قرار می­گیریم تارهای صوتی آنقدر قوی شده­اند که با دچار لرزش نمی­شوند.

نکته قابل توجه در رابطه با این تمرین: همانطور که میدانیم جیغ کشیدن با فریاد زدن کاملا متفاوت است هنگام جیغ کشیدن فشار بسیار زیادی به تارهای صوتی وارد می­شود که گاهی اوقات ممکن است قابل جبران نباشد اما در حالت فریاد زدن صدای خود را آزاد و رها میکنیم پس حواسمان باشد این تمرین فریاد زدن است نه جیغ کشیدن. از آنجایی که این تمرین بسیار حساس است بهتر است قبل و بعد از تمرین و در میانه­ی تمرین حتما آب نوش جان کنید.

2.دومین راهکار برای جلوگیری از لرزش صدا و حتی لرزش بدن به هنگام سخنرانی، این است که قبل از قرار گرفتن در موقعیت سخنران(به­عنوان مثال قبل از ورود به سالن سخنرانی) چند فعالیت بدنی انجام دهیم (کمی پیاده روی تند و یا کمی حرکات ورزشی سبک) این کار باعث می­شود بخشی از انرژی بدن ما تخلیه شود و اینگونه زمانی که بدن انرژی مضاعف برای واکنش فرار آزاد می­کند جایگزین آن انرژی تخلیه شده می­شود و بدن و صدا دیگر در اثر تخلیه­ی بیش­از حد انرژی دچار لرزش نمی­شوند.

3. راهکار سوم تنفس دیافراگمی است. زمانی که هنوز نوبت به سخنرانی شما نرسیده و شما با کمی استرس روی صندلی خود نشسته­اید بهترین زمان برای کاهش استرس از طریق تنفس دیافراگمی­ست. تنفس دیافراگمی اکسیژن فراوانی به اندام­های بدن از جمله تارهای صوتی می­رساند و همانطور که میدانید هر کدام از اندام­های بدن ما زمانی در بهترین حالت ممکن فعالیت می­کنند که اکسیژن کافی به آن­ها رسیده باشد.

نحوه تنفس دیافراگمی: دست خود را بر روی شکم خود قرار داده کمر خود را صاف میکنیم، شانه­ها کاملا صاف و بالا قرار می­دهیم هنگام دم شکم به سمت خارج در حال حرکت است و هنگام بازدم شکم آرام آرام به سمت داخل حرکت می­کند. لطفا همین حالا این تنفس را امتحان کنید. دم شکم بیرون و بازدم شکم داخل.

در پایان

یادمان باشد شما تنها نیستید تمام سخنران­های دنیا هنوز که هنوز است همچنان در دقایق اولیه سخنرانی خود ممکن است دچار استرس و لرزش صدا شوند اما این فقط برای دقایق اولیه سخنرانی­شان است پس از چند دقیقه سخنرانی کردن به حالت بدن طبیعی خود برمی­گردند چرا که به ترسشان فکر نمی­کنند. زمانی که ما تمرکز خود را بر روی سخنرانی­مان بذاریم و به ترسمان فکر نکنیم مغز ما رفته رفته متوجه این موضوع می­شود که جان ما در خطر نیست و به حالت عادی بازمی­گردد. پس بهتر است در آغازین دقایق سخنرانی­مان ترسمان را بپذیریم و رها کنیم.

 من حق اینو دارم که دیگران صدامو بشنون